තිලෝගුරු අප ගෞතම
බුදුරජානණ් වහන්සේ ජේතවනාරාමයෙහි වැඩ වසන සමයෙහි චුල්ල ධනුර්දර ජාතකය වදාල සේක.මෙම
ජාතක කථා වස්තුව ජාතක කථා පොතෙහි 362 කථාවයි.කවුරුත් දන්නන විදියට කියනව නම් මහාචාර්ය එදිරිවීර සරත්චන්ද්රයන්ගේ සුප්රකට
මනමේ නාටකයයි. ඒ ක්රි.පු 6 වන ශතවර්ෂයටත් කලින් සිදුවුණු සිදුවිමක්.ඒ කියන්නේ අපි
ශිෂ්ඨාචාර ගතවෙන කාලෙ වෙච්ච සින් එකක්.
මේ කථාව කෙටියෙන් කියනව නම් මනමේ කුමාරය ඒ කාලේ හැටියට සියළුශිල්ප කෙල පැමිණි රණශූරයෙක්. මනමේ කුමාරිය දිසාපාමොක් ඇදුරු තුමාගේ කුඩාම දූ කුමරිය.කුමරා ශිල්ප නිමකොට බරනැසට යන හදන වෙලාවේ කුමාරිය කුමාරයට සරණ බණ්දනය කරනව.හරියට අද කාලේ මගුලක් තින්දු කරණව වගේ.අභිශේකය සදහා මනමේ කුමාරය කුමරියත් එක්ක තක්සලාවෙන් පිටවෙන්නේ ගණ වනාන්තරය මැදින්.මේ යන අතරදි විවිධ ගනයේ සිදුවීම් පෙළකට මොවුන් මුහුණ දෙනව.එකි නෙකා නිසි අයුරින් තේරුම් ගන්නවා. බර ණැසට ඔන්න මෙන්න තියෙද්දි වනාන්තර ප්රාද්ශයකට අදිපතිවු එක් වැදි රජෙක් මොවුන්ගේ ගමන හරස් කපණව.සියළු සටන් අවස්ථාවලින් කුමාරය ජය ගන්නව.අවසන ඇතිවන ද්වන්ද සටනෙදි එක කඩුවක් පමණක් ඇති නිසා එය සමසේ බෙදිමේ වාරය කුමරියට ලැබෙනව.එතනදි මනමේ කුමාරිය කුමරුට අසිපත් කොපුවත් වැද්දට අසිපතත් දෙනව.අන්තිමට කුමාරය සෙට්ට පොච්චිවෙනව.කුමරිය වැද්දට ලව් කියල කියනව. හැබැයි වැද්දෙක් උනත් හොද මොළයක් තිබුණු ඩයල් එකක්.පොරට තේරෙණව මේ ගෑණි කවද හරි තව මොකේක් හරි ආවොත් මට වෙන්නෙත් කුමාරයට උන දේ තමයි කියල.දෙක තුණක් කියල මාරු වෙලා යනව. කුමාරිට දැන් අල්ලපු වතත් නෑ පය ගහපු වතත් නැ.මෙන්න මෙක තමයි සින් එක. මේ වගේ කථාවක් තමයි විජය කුවේණි කථා පුවතත්.කුවේණි පරපුරට ලංකා රාජ්ය පවා අහිමි වෙනව.
මේ කථාව සෑහෙන අතීතයක් එක්ක පැහැදිලි වර්ථමානයක් තියෙන කථාවක්. උදේ හවස බස් එකේ කොච්චි යේ යන ඔන කෙනෙකුට මේවාගේ මනමේ, විජය කුවේණි වගේ කථා අහන්න ලැබෙනව.එතකොට මේ වැරැද්දම අපේ යාළුවෙක් කලොත් අපි මොනවද කරන්නේ.”එයා ඉතින් අරයට දැන් කැමති නැත්නම් අහවලා එක්ක යාළුඋනාට මොකද වෙන්නේ”. එතකොට අපේ යාළුව හරි මනමේ කමාරි වරදියි.එහෙම කියනව නම් මනමේ කුමාරිත් හරි වෙන්න ඕන.මොකද කුමාරයට කැමති නැති නිසානෙ වැද්දට කැමති උනේ. අපි යාළුවො විදියට මේ වගේ අවස්ථා වලදි නිවැරදි තීරණ ගතයුතුයි.මන්ද ප්රාග් ෛඑතිහාසික යුගයේ සිදුවුණු සිදුවිම් තවමත් වෙනවනම්. මේ සමාජය තවමත් දියුණු නෑ. එය නිවැරදිව අවබොධ කර ගත යුතුයි.
පෙර ලිපියෙහි සදහන් කළ ආකරයට “නමුත් මෙහිදී ඇය හෝ ඔහු තම පවතින ආදරයේ වැරදි දකින්නේ නව චරිතයක් වේදිකාවට පැමිණි විට නම්.මෙය සාදාරනය කල හැකිද.....පවතින ආදරයේ අඩුපාඩු තවකෙකු චරිතයක් වීමට පෙර දැකිය හැකිනම් කොපමණ අගෙනේද.එවිට යම් ගැවළු ඇත්නම් හොදම විසදුම ලෙස ආදරය බිද හෙලීම වරදක් නොවේ යයි මම සිතමි.මන්ද එය විචක්ෂණශිලී බිද වැටීමක් වන හෙයිනි.තවද එය අවස්ථාවාදි තිරනයක් නොවන බැවිනි.” තව කෙනෙකු නිසා ආදරයක් බිද හෙලිය හැකිනම් ඇය හො ඔහු ආදරය යන සුමිහිරි හැගීම හරි හැටි නොහදුනයි. සැමවිටම ලාබ ප්රයොජන තකා ආදර යන වචනය භාවිතා කරයි.
අනෙක් කරුණ දෙදොනකු ගේ අතරට පැමිනෙන තෙවන පාර්ශවය (නැත්නම් මනමේ නාටකයේ වැද්දාගේ චරිතය) පැහැදිලිවම තේරුම් ගත යුත්තේ තමාට වඩා මොනව හරි හොද කෙනෙක් නැවත ආවොත් තමාවත් ප්රතික්ශේප වන බව එනම් එවන් මනමේ කුමරිය වැනි චරිත “ලබ්බට තියපු අත තමයි පුහුලට තියන්නෙත්” කියන කරුන සිහි තබා ගත යුතුය......අප සැම විටම මිතුරකු වුවත් වරදක් කරනවනම් එය වැරදියි කිමට හුරු විය යුතුය.අප බෞතික වශයෙන් කොපමණ දියුණු වුවත් මෙවන් කරුණු වලදී සැමවිටම නිවැරදි පැත්ත දැකිය යුතුය.නැත් නමි කිසිවිට අප මානසික වශයෙන් දියුණු වන්නේ නැත. ඔබ කරන කියන දේ ගැන මදක් සිතන්න.....
මේ කථාව කෙටියෙන් කියනව නම් මනමේ කුමාරය ඒ කාලේ හැටියට සියළුශිල්ප කෙල පැමිණි රණශූරයෙක්. මනමේ කුමාරිය දිසාපාමොක් ඇදුරු තුමාගේ කුඩාම දූ කුමරිය.කුමරා ශිල්ප නිමකොට බරනැසට යන හදන වෙලාවේ කුමාරිය කුමාරයට සරණ බණ්දනය කරනව.හරියට අද කාලේ මගුලක් තින්දු කරණව වගේ.අභිශේකය සදහා මනමේ කුමාරය කුමරියත් එක්ක තක්සලාවෙන් පිටවෙන්නේ ගණ වනාන්තරය මැදින්.මේ යන අතරදි විවිධ ගනයේ සිදුවීම් පෙළකට මොවුන් මුහුණ දෙනව.එකි නෙකා නිසි අයුරින් තේරුම් ගන්නවා. බර ණැසට ඔන්න මෙන්න තියෙද්දි වනාන්තර ප්රාද්ශයකට අදිපතිවු එක් වැදි රජෙක් මොවුන්ගේ ගමන හරස් කපණව.සියළු සටන් අවස්ථාවලින් කුමාරය ජය ගන්නව.අවසන ඇතිවන ද්වන්ද සටනෙදි එක කඩුවක් පමණක් ඇති නිසා එය සමසේ බෙදිමේ වාරය කුමරියට ලැබෙනව.එතනදි මනමේ කුමාරිය කුමරුට අසිපත් කොපුවත් වැද්දට අසිපතත් දෙනව.අන්තිමට කුමාරය සෙට්ට පොච්චිවෙනව.කුමරිය වැද්දට ලව් කියල කියනව. හැබැයි වැද්දෙක් උනත් හොද මොළයක් තිබුණු ඩයල් එකක්.පොරට තේරෙණව මේ ගෑණි කවද හරි තව මොකේක් හරි ආවොත් මට වෙන්නෙත් කුමාරයට උන දේ තමයි කියල.දෙක තුණක් කියල මාරු වෙලා යනව. කුමාරිට දැන් අල්ලපු වතත් නෑ පය ගහපු වතත් නැ.මෙන්න මෙක තමයි සින් එක. මේ වගේ කථාවක් තමයි විජය කුවේණි කථා පුවතත්.කුවේණි පරපුරට ලංකා රාජ්ය පවා අහිමි වෙනව.
මේ කථාව සෑහෙන අතීතයක් එක්ක පැහැදිලි වර්ථමානයක් තියෙන කථාවක්. උදේ හවස බස් එකේ කොච්චි යේ යන ඔන කෙනෙකුට මේවාගේ මනමේ, විජය කුවේණි වගේ කථා අහන්න ලැබෙනව.එතකොට මේ වැරැද්දම අපේ යාළුවෙක් කලොත් අපි මොනවද කරන්නේ.”එයා ඉතින් අරයට දැන් කැමති නැත්නම් අහවලා එක්ක යාළුඋනාට මොකද වෙන්නේ”. එතකොට අපේ යාළුව හරි මනමේ කමාරි වරදියි.එහෙම කියනව නම් මනමේ කුමාරිත් හරි වෙන්න ඕන.මොකද කුමාරයට කැමති නැති නිසානෙ වැද්දට කැමති උනේ. අපි යාළුවො විදියට මේ වගේ අවස්ථා වලදි නිවැරදි තීරණ ගතයුතුයි.මන්ද ප්රාග් ෛඑතිහාසික යුගයේ සිදුවුණු සිදුවිම් තවමත් වෙනවනම්. මේ සමාජය තවමත් දියුණු නෑ. එය නිවැරදිව අවබොධ කර ගත යුතුයි.
පෙර ලිපියෙහි සදහන් කළ ආකරයට “නමුත් මෙහිදී ඇය හෝ ඔහු තම පවතින ආදරයේ වැරදි දකින්නේ නව චරිතයක් වේදිකාවට පැමිණි විට නම්.මෙය සාදාරනය කල හැකිද.....පවතින ආදරයේ අඩුපාඩු තවකෙකු චරිතයක් වීමට පෙර දැකිය හැකිනම් කොපමණ අගෙනේද.එවිට යම් ගැවළු ඇත්නම් හොදම විසදුම ලෙස ආදරය බිද හෙලීම වරදක් නොවේ යයි මම සිතමි.මන්ද එය විචක්ෂණශිලී බිද වැටීමක් වන හෙයිනි.තවද එය අවස්ථාවාදි තිරනයක් නොවන බැවිනි.” තව කෙනෙකු නිසා ආදරයක් බිද හෙලිය හැකිනම් ඇය හො ඔහු ආදරය යන සුමිහිරි හැගීම හරි හැටි නොහදුනයි. සැමවිටම ලාබ ප්රයොජන තකා ආදර යන වචනය භාවිතා කරයි.
අනෙක් කරුණ දෙදොනකු ගේ අතරට පැමිනෙන තෙවන පාර්ශවය (නැත්නම් මනමේ නාටකයේ වැද්දාගේ චරිතය) පැහැදිලිවම තේරුම් ගත යුත්තේ තමාට වඩා මොනව හරි හොද කෙනෙක් නැවත ආවොත් තමාවත් ප්රතික්ශේප වන බව එනම් එවන් මනමේ කුමරිය වැනි චරිත “ලබ්බට තියපු අත තමයි පුහුලට තියන්නෙත්” කියන කරුන සිහි තබා ගත යුතුය......අප සැම විටම මිතුරකු වුවත් වරදක් කරනවනම් එය වැරදියි කිමට හුරු විය යුතුය.අප බෞතික වශයෙන් කොපමණ දියුණු වුවත් මෙවන් කරුණු වලදී සැමවිටම නිවැරදි පැත්ත දැකිය යුතුය.නැත් නමි කිසිවිට අප මානසික වශයෙන් දියුණු වන්නේ නැත. ඔබ කරන කියන දේ ගැන මදක් සිතන්න.....